Szanowni Państwo, zwracamy się w imieniu Rady Młodzieżowej przy Parlamentarnym Zespole ds. Młodzieży, wyrażając głębokie zaniepokojenie sytuacją osób bezdomnych w Polsce, szczególnie w związku zbliżającym się sezonem niskich temperatur.

Z danych przedstawionych przez Sejmową Podkomisję Stałą do Spraw Zabezpieczenia Społecznego wynika, że w naszym kraju żyje obecnie około 31 tysięcy osób w kryzysie bezdomności, z czego ponad połowa doświadcza jej długoterminowo, a aż 80% osób bezdomnych to mężczyźni. Niestety nie znamy dokładnej skali problemu przez istnienie bezdomności ukrytej (osoba w kryzysie może przesypiać noce u kogoś znajomego bez dostępu do stałego miejsca zamieszkania). Z niepokojem zauważamy, że coraz częściej problem ten dotyka również osoby młode, które tracą dom w wyniku konfliktów rodzinnych, uzależnień, eksmisji, utraty pracy czy niepełnosprawności. Młodzież nie tylko doświadcza bezdomności bezpośrednio, to zjawisko dotyka nas również pośrednio.

Z raportu wynika również, że w Polsce funkcjonuje:

• 113 schronisk i 27 schronisk z usługami opiekuńczymi
• 97 noclegowni
• 87 ogrzewalni 

Rozmieszczone we wszystkich 16 województwach.

Jednocześnie należy podkreślić, że jedynie ogrzewalnie i noclegownie przyjmują osoby znajdujące się pod wpływem alkoholu – często wyłącznie w sytuacjach kryzysowych, związanych z bardzo niskimi temperaturami. Tymczasem to właśnie ta grupa osób jest najbardziej narażona na wychłodzenie organizmu i ryzyko zgonu. Alkohol daje jedynie złudne poczucie rozgrzania, w rzeczywistości przyspieszając utratę ciepła i osłabiając reakcje organizmu na zimno. Z tego powodu niezwykle istotne jest, aby w działaniach podejmowanych na poziomie gminnym i powiatowym nie wykluczać tej grupy z dostępu do podstawowej pomocy i schronienia.

Rada Młodzieżowa oraz młodzież z całej Polski z troską i niepokojem przygląda się tej sytuacji. Wierzymy, że to właśnie społeczności lokalne – przy wsparciu samorządów – mogą realnie poprawić warunki życia osób w kryzysie bezdomności, poprzez zapewnienie im schronienia, informacji i szansy na odzyskanie stabilności.

Dlatego apelujemy o:

1. Przegląd zasobów gminnych oraz organizacji pozarządowych i wskazanie miejsc, w których osoby w kryzysie bezdomności mogą uzyskać pomoc – ciepły posiłek, nocleg lub opiekę medyczną.
2. Zwiększenie dostępności miejsc w noclegowniach, ogrzewalniach i schroniskach, by zapobiec tragediom związanym z wychłodzeniem.
3. Uwzględnienie tematu pomocy osobom bezdomnym na lekcjach wychowawczych w szkołach, by młodzież mogła nauczyć się reagować odpowiedzialnie i empatycznie.
4. Zainicjowanie lokalnej debaty publicznej – podczas sesji rady, na gminnych/powiatowych mediach społecznościowych czy spotkań z mieszkańcami – poświęconej skutecznym formom wsparcia i udzielania pomocy osobom w kryzysie bezdomności.
5. Publikację informacji o miejscach, w których osoby bezdomne mogą uzyskać pomoc, w mediach społecznościowych, lokalnej prasie oraz na stronie gminny i tablicach informacyjnych. Przekazanie takich informacji szerokiemu gronu odbiorców może uratować ludzkie życie.
6. Analizę możliwości stworzenia lokalnych mieszkań socjalnych i programów terapeutycznych, które – jak podkreślono w raporcie podkomisji – są niezbędne, by osoby w kryzysie mogły powrócić do samodzielnego życia.
7. Uwrażliwienie służb – w szczególności straży miejskiej/gminnej oraz policji – na sytuację osób bezdomnych, zwłaszcza w godzinach nocnych, kiedy temperatury są najniższe. Prosimy o systematyczne patrole miejsc, gdzie osoby bezdomne mogą przebywać (np. pustostany, ogródki działkowe, klatki schodowe, okolice dworców), w celu udzielenia pomocy lub przekazania informacji o dostępnych formach wsparcia.

Zwracamy się do Państwa nie tylko z apelem, chcielibyśmy uzyskać również informacje w trybie dostępu do informacji publicznej w zakresie:

1. Jak wygląda sytuacja osób bezdomnych w gminie/mieście? Ile jest osób w kryzysie bezdomności? Ile i jakiego rodzaju miejsca znajdują się w zasobach gminy/miasta?
2. Jak wygląda w gminie/mieście sytuacja publicznych łaźni i toalet? Ile ich jest oraz jak wygląda ich funkcjonowanie i odpłatność?

Jesteśmy przekonani, że wspólne działania władz samorządowych, organizacji społecznych oraz młodzieży mogą przynieść realne efekty i uratować życie wielu osobom w potrzebie. Każda gmina ma obowiązek, ale także moralny obowiązek, by nie odwracać wzroku od najbardziej potrzebujących. Wrażliwość, solidarność i współodpowiedzialność to wartości, które budują silną i empatyczną wspólnotę.

Aleksandra Marczuk Sekretarzyni Komisji Rodziny, Polityki Młodzieżowej i Społecznej Rady Młodzieżowej przy Parlamentarnym Zespole ds. Młodzieży	Miłosz Kozikowski Koordynator Główny Rady Młodzieżowej przy Parlamentarnym Zespole ds. Młodzieży
E-mail: aleksandramarczuk.kontakt@gmail.com	E-mail: rada.mlodziezowa.parlament@gmail.com
Tel.: 788 999 722	Tel.: 606 847 127

Osoby, których dotyczy problem bezdomności prosimy o kontakt osobisty, lub telefoniczny z Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Wyszkowie ul. 3 Maja 16, od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00 – 16.00,  tel.  29 742 49 02, albo tel. 29 742 49 02.